Πέμπτη 16 Μαρτίου 2023

γγ ή γκ - Πότε βάζουμε γκ και πότε γγ;

Το φεγγάρι που φέγγει - γγ
Κάνε κλικ στην εικόνα

Το αγκάθι - γκ
Κάνε κλικ στην εικόνα


Εκτύπωσε το


Πότε βάζουμε γκ και πότε γγ; 

(Για τους γονείς)
  Δεν υπάρχει κανόνας πλην των περιπτώσεων που έχεις ν+κ (έγκυος, σύγκρυο, κάγκελο) και ν+γ (έγγαμος, συγγενείς). Κατά τα άλλα, οι σύγχρονες δανεικές λέξεις από ξένα λεξιλόγια που έχουν "g" μεταγραμματίζονται με "γκ" (ζούγκλα), αλλά υπάρχουν και μερικές παλιότερες λέξεις που πέρασαν με "γγ" (π.χ. αγγούρι). 

Ο καλύτερος τρόπος για να ξεφύγουμε από αυτόν τον σκόπελο και να μην κάνουμε λαθάκια στην ορθογραφία, είναι να μάθουμε τις λιγότερες λεξούλες που έχουν γγ. 

Οι σημαντικότερες είναι: 


άγγελος, αγγελία. αγγείο, αγγλικά, αγγούρι, εγγόνι, εγγύηση, καταγγελία, λάρυγγας, μουγγός, παραγγελία, σπαγγέτι, σύριγγα, στρογγυλός, συγγενής, σφουγγάρι, σφουγγαρίστρα, συγγραφέας, φαράγγι, φεγγάρι, φεγγίτης, Άγγελος, Αγγελική, Βαγγέλης, Βαγγελιώ, Ουγγαρία εγώ  αγγίζω, εγώ  αναγγέλλω, εγώ  απαγγέλλω, εγώ  καταγγέλλω, εγώ  παραγγέλλω, εγώ  στραγγίζω, εγώ  σφουγγαρίζω, εγώ  φέγγω



-γγ- έχουμε: 1) σε περίπτωση σύνθετης λέξης στην οποία το πρώτο συνθετικό τελειώνει σε και το δεύτερο αρχίζει από γ- (π.χ.συγγενής, συγγραφέας, εγγαστρίμυθος, Παγγαία), 2) σε άλλες περιπτώσεις στις οποίες έχει παραδοθεί ιστορική ορθογράφηση με -γγ- (π.χ. λάρυγξ-λάρυγγος απ' όπου λαρύγγι, σύριγξ-σύριγγος απ' όπου σύριγγα / λέξεις αβέβαιου ετύμου όπου μπορεί να υποκρύπτεται σύνθεση με -ν και γ-, π.χ. εγγύς / άλλες λέξεις με τέτοια καθιερωμένη γραφή, π.χ. άγγελος, γογγυσμός, Αγγλία, Ουγγαρία), 3) ποτέ στην αρχή λέξης.
γκ- έχουμε: 1) στις λέξεις ξένης προέλευσης που στα ελληνικά δεν έχουν μακρά ιστορία ορθογράφησης με -γγ-, άρα κατ' εξοχήν στις σχετικά πρόσφατα φερμένες λέξεις (π.χ. ζούγκλα, τσίγκος, μάγκας), 2) στην περίπτωση σύνθεσης με και κ- (π.χ. έγκυος, εγκύπτω, εγκρίνω, πάγκοινος, συγκοινωνία, συγκομιδή), 3) σε άλλες περιπτώσεις στις οποίες έχει παραδοθεί ιστορική ορθογράφηση με -γκ- (π.χ. αγκύλη, άγκυρα, αγκάλη-αγκαλιά), 4) στην αρχή όλων των λέξεων για την παράσταση του ήχου /γκ/.

Γκρίζες ζώνες ασφαλώς υπάρχουν, όπως υπήρχε παλιά η τάση να γράφονται πολλά -γγ- χωρίς κανέναν ιδιαίτερο λόγο με αποτέλεσμα να συναντάμε ακόμα και σήμερα τέτοιες γραφές. Τώρα πάντως η γενική τάση είναι το ουγκ, όχι το ουγγ.
G
M
T
Y
Text-to-speech function is limited to 200 characters

3 σχόλια: